"Gào khản cổ" nhưng không ai bênh vụ tàu ngầm: Pháp nhìn lại mới thấy làm sai điều này!

Cơn giận chưa nguôi

Sự sụp đổ của thoả thuận tàu ngầm hàng chục tỷ USD sau khi liên minh AUKUS ra đời đang trở thành tâm điểm tranh cãi giữa Pháp và bộ ba Mỹ-Anh-Úc. Bất chấp những ồn ào hòa giải từ ba bên, cơn giận dữ của Paris vẫn chưa có dấu hiệu lắng xuống.

Trong tranh cãi những ngày qua, giới quan sát nhận thấy có sự mâu thuẫn trong lập trường của chính Paris khi nhắc đến mục tiêu ứng phó với sự trỗi dậy của Trung Quốc.

Việc Australia - quốc gia có mối quan hệ ngày càng xấu đi với Trung Quốc - tìm cách liên kết với Mỹ thay vì Pháp được coi là điều hợp lý trong bối cảnh hiện tại, đặc biệt khi tàu ngầm Pháp khó sánh bằng với công nghệ tàu ngầm hạt nhân.

Nhưng Pháp đã để cảm xúc lấn át cả lý trí. Trong vài tháng trở lại đây, chính quyền Tổng thống Emmanuel Macron đã xem nhẹ vai trò của Mỹ khi nhấn mạnh rằng không thể kỳ vọng vào việc liên kết với Washington để chống lại Bắc Kinh.

Thời điểm diễn ra hội nghị thượng đỉnh G7 mùa hè năm nay, ông Macron đã lập luận rằng châu Âu phải được phép "độc lập khỏi Mỹ khi nói đến chiến lược đối với Trung Quốc" vì cho rằng Washington không đủ ý chí để đối đầu với Bắc Kinh.

Tuy nhiên, trong những ngày gần đây, Pháp lại bất ngờ đổi giọng. Trong một cuộc họp báo, Ngoại trưởng Jean-Yves Le Drian lên án định hướng đối đầu khốc liệt của Mỹ đối với Trung Quốc, biện minh rằng châu Âu nên đi theo một "mô hình thay thế kiểu cạnh tranh bằng sức mạnh".

Nhưng bất chấp sự dẫn dắt châu lục trong các chiến lược chống Trung Quốc mà không cần đến sự giúp sức của Mỹ, Pháp đã không thành công ngay cả trong việc tập hợp các đồng minh cùng đồng lòng giải quyết một vấn đề nhỏ hơn: Trả đũa Mỹ và Úc vì hợp đồng tàu ngầm bị lật kèo.

Pháp đã không nhận được sự ủng hộ từ châu Âu liên quan đến liên minh AUKUS.

Vì sao Pháp gào thét trong cô độc?

Paris đã coi những tranh cãi xoay quanh AUKUS là một vấn đề chung của toàn EU, thế nhưng các nước châu Âu khác lại không nghĩ vậy. Bất chấp sự tình bẽ bàng và lời kêu gọi của chính quyền Macron, đa phần các thành viên EU đều đáp lại lời hiệu triệu một cách hời hợt.

Chính phủ Đức và Ý gần như hoàn toàn im lặng trong những ngày sau khi công bố hiệp ước mới. Chỉ có một vài quốc gia thành viên EU tỏ ra phản đối gay gắt hơn.

Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen thậm chí bày tỏ sự khó hiểu với quan điểm của Pháp về hiệp ước AUKUS, nói rằng bà "không thể hiểu được" Paris thất vọng vì điều gì.

Đại diện cấp cao phụ trách an ninh và Đối ngoại của EU Josep Borrell vào ngày 20/9 thậm chí còn nói rằng EU đã "bất ngờ trước tuyên bố này".

Sự trả đũa của Brussel cho đến nay vẫn còn hạn chế: EU mới tạm đình chỉ hội đồng thương mại và công nghệ được lên kế hoạch giữa các đại diện của EU và Mỹ, vốn được coi là một bước tiến lớn trong quan hệ giữa hai khối.

Trong khi một số quốc gia EU không cảm thấy quá lo lắng về tranh cãi mà họ cho rằng chủ yếu là tổn thất đối với lợi ích quốc gia của Pháp hơn là lợi ích của chính mình.

AUKUS đang phơi bày sự cô độc của Pháp.

Lời đe doạ của Bộ trưởng Ngoại giao các vấn đề châu Âu của Pháp Clément Beaune về việc làm trật bánh các cuộc đàm phán thương mại EU-Australia đã nhận được sự ủng hộ rời rạc từ các thành viên, chẳng hạn như Hà Lan và Thụy Điển, những nước được hưởng lợi lớn nếu thoả thuận thông qua.

Rõ ràng, những điều trên đã thể hiện một vấn đề khác nghiêm trọng hơn đối với Pháp, nước đang tìm cách cứu vãn sự ủng hộ về quyền tự chủ chiến lược của châu Âu trong giai đoạn chuẩn bị cho nhiệm kỳ Chủ tịch Hội đồng Liên minh châu Âu sẽ bắt đầu vào ngày 1/1/2022.

Trong khi Pháp nêu cao ngọn cờ châu lục, đa phần các quốc gia châu Âu vẫn quyết định chính sách dựa trên lợi ích quốc gia của họ nhiều hơn là sự đoàn kết giữa các thành viên hay những vấn đề chung của cả khối.

Nhưng bản thân Pháp cũng không thể trách cứ được bất kỳ quốc gia thành viên nào. Bởi khi nhìn ở hướng ngược lại, điều đó cũng đúng đối với Pháp khi nước này cũng đang vì lợi ích riêng của mình nhiều hơn.

Tầm nhìn của Paris về EU - với tư cách là một tác nhân địa chính trị - đang tìm kiếm sự trả đũa làm thoả mãn lợi ích cá nhân của mình hơn là đạt được một thỏa thuận thương mại có giá trị đối với phần đông các quốc gia thành viên.

Rõ ràng, nếu mọi thứ đi theo đúng những gì Tổng thống Macron mong đợi, khối này cũng chỉ hoạt động vì lợi ích của Pháp mà thôi.